معرفی مبحث ششم مقررات ملی ساختمان
در طراحی ساختمان ها و سازه های موضوع مقررات ملی ساختمان از جمله ساختمان های بتن مسلح، فولادی، چوبی و ساختمان هایی با مصالح بنایی حداقل بارهایی قرار دارد که مبحث ششم مقررات ملی ساختمان آنها می پردازد.
بارهای تحت پوشش این آیین نامه شامل: بارهای ثقلی مرده، زنده، برف و باران، یخ، بارهای ناشی از نیروهای جانبی باد و بالاخره بارهای ناشی از فشار خاک، آب سیل، انفجار و بار خود کرنشی هستند.
بر اساس اجرای ماده 33 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، مبحث 6 (ششم) مقررات ملی ساختمان به عنوان بارهای وارده بر ساختمان اولین بار در سال 1380 به دلیل حساس بودن این مبحث و میزان بارهایی که بر ساختمان‌ها وارد می‌کنند و اثراتی که بر روی آنها می‌گذارد منتشر شد. ویرایش دوم این مبحث در سال ۱۳۸۴ و ویرایش سوم آن در سال ۱۳۹۲ با اضافه کردن فصول بار سیل، بار باران و بار یخ و بروزرسانی سایر مباحث منتشر شد.
آخرین ویرایش مبحث ششم مقررات ملی ساختمان در سال 1398 با دیدگاه بازبینی، به روز رسانی و تکمیل موضوعات، تدوین شده است. بنیاد مهندسی ساختمان در این مقاله به معرفی اجمالی ای مبحث می پردازد.
مبحث ششم مقررات ملی ساختمان:
نام کتاب: بارهای وارد بر ساختمان
تهیه کننده: دفتر مقررات ملی ساختمان
سال آخرین ویرایش: 1398
تعداد صفحات: 158
عناوین:
۶-۱ کلیات
۶-۱-۱ تعاریف
۶-۱-۲ دامنه کاربرد
۶-۱-۳ الزامات مبنا
۶-۱-۴ انسجام کلی سازه
۶-۱-۵ مقادیر بارها
۶-۱-۶ گروه بندی ساختمان ها و سایر سیستم های سازه ای
۶-۲ ترکیب بارها
۶-۲-۱ کلیات
۶-۲-۲ علایم اختصاری
۶-۲-۳ ترکیب بارها در طراحی در برابر بارهای ثقلی و محیطی
۶-۲-۴ ترکیب بارها برای حوادث غیرعادی
۶-۵-۲ ملاحظات بهره برداری
۶-۳ بارمرده
۶-۳-۱ کلیات
۶-۳-۲ وزن اجرای ساختمان و مصالح مصرفی
۶-۳-۳ وزن تیغه ها و دیوارها
۶-۳-۴ وزن تاسیسات و تجهیزات ثابت
۶-۴ بارهای خاک و فشار هیدرو استاتیکی
۶-۴-۱ کلیات
۶-۴-۲ فشار جانبی
۶-۴-۳ زیر فشار وارد بر کف و شالوده
۶-۴-۴ ضرائب اطمینان در مقابل لغزش ، واژگونی و بر کنش
۶-۵ بار زنده
۶-۵-۱ تعاریف
۶-۵-۲ بار زنده گسترده یکنواخت کف ها و بام ها
۶-۵-۳ بار زنده متمرکز کف ها و بام ها
۶-۵-۴ بار زنده مشخص نشده کف ها
۶-۵-۵ کاهش بارهای زنده طبقات
۶-۵-۶ کاهش بارهای زنده بام
۶-۵-۷ بارهای وارد بر سیستم های جان پناه پارکینگ ، میله دستگیره ، جان پناه و …
۶-۵-۸ بارهای ضربه ای
۶-۵-۹ بارهای جراثقال
۶-۶ بارسیل
۶-۶-۱ کلیات
۶-۶-۲ تعاریف
۶-۶-۳ الزامات و بارهای طراحی
۶-۶-۴ ترکیب اثرات سیل و خاک
۶-۶-۵ ضرایب اطمینان در مقابل لغزش ، واژگونی و برکنش کف ها
۶-۷ بار برف
۶-۷-۱ کلیات
۶-۷-۲ بار برف بام
۶-۷-۳ بار برف مبنا
۶-۷-۴ ضریب برف گیری
۶-۷-۵ ضریب شرایط دمایی
۶-۷-۶ ضریب شیب
۶-۷-۷ بارگذاری های متوازن و نامتوازن
۶-۷-۸ نامناسب ترین وضع بارگذاری
۶-۷-۹ انباشتگی برف در بام های پایین تر
۶-۷-۱۰ انباشتگی برف در اطراف قسمت های بالا آمده و دست انداز بام
۶-۷-۱۱ برف لغزنده
۶-۷-۱۲ سربار باران بربرف
۶-۷-۱۳ ناپایداری برکه ای و انباشتگی آب
۶-۷-۱۴ بام ساختمان های موجود
۶-۸ بار باران
۶-۸-۱ کلیات
۶-۸-۲ علائم اختصاری
۶-۸-۳ تخلیه آب باران بام
۶-۸-۴ بارهای ناشی از باران طرح
۶-۸-۵ ناپایداری برکه ای و انباشتگی آب
۶-۹ بار یخ
۶-۹-۱ کلیات
۶-۹-۲ وزن یخ
۶-۹-۳ ضخامت طراحی یخ ناشی از یخ زدگی باران
۶-۹-۴ ضریب ارتفاع
۶-۹-۵ ضخامت اسمی یخ
۶-۹-۶ اثر باد بر سازه ها و اجزا پوشیده از یخ
۶-۱۰ بار باد
۶-۱۰-۱ کلیات
۶-۱۰-۲ سرعت مبنای باد
۶-۱۰-۳
۶-۱۰-۴ فشار باد بر ساختمان ها و سایر سازه ها
۶-۱۰-۵ نیروی باد
۶-۱۰-۶ ضریب اثر تغییر سرعت
۶-۱۰-۷ ضریب پستی بلندی زمین
۶-۱۰-۸ ضرایب اثر تندباد وفشار برای ساختمان های متسطیل شکل با بام تخت و …
۶-۱۰-۹ ضریب اثر تندباد و فشار برای ساختمان های با نسبت ابعادی کمتر از ۱ و …
۶-۱۰-۱۰ ضریب اثر تندباد و فشار برای اجزا پوشش بام و دیوارها و نمای ساختمان های …
۶-۱۰-۱۱ ضریب اثر بازشو
۶-۱۰-۱۲ ضریب هم راستایی باد
۶-۱۰-۱۳ بارگذاری بخشی وارد بر سازه باربر اصلی
۶-۱۰-۱۴ ضوابط عمومی طراحی ساختمان ها و سازه ها برای باد
۶-۱۰-۱۵ کنترل سازه ساختمان ها در برابر باد سطح بهره برداری
۶-۱۱ بار زلزله
۶-۱۱-۱ کلیات
۶-۱۱-۲ ضوابط کلی
۶-۱۱-۳ ملاحظات معماری و پیکر بندی سازه ای
۶-۱۱-۴ الزامات ژئوتکنیکی
۶-۱۱-۵ طبقه بندی نوع زمین
۶-۱۱-۶ لرزه خیزی مناطق
۶-۱۱-۷ حرکت زمین
۶-۱۱-۸ گروه بندی ساختمان برحسب اهمیت
۶-۱۱-۹ گروه بندی ساختمان برحسب سیستم سازه ای
۶-۱۱-۱۱ زلزله های مبنای طراحی
۶-۱۱-۱۲ طراحی سازه ساختمان برای زلزله طرح
۶-۱۱-۱۳ طراحی اجزای غیرسازه ای ساختمان برای زلزله طرح
۶-۱۱-۱۴ کنترل سازه ساختمان برای زلزله سطح بهره برداری
پیوست شماره ۶-۱ طراحی ساختمان ها به روش عملکردی
پ-۶-۱-۱ کلیات
پ-۶-۱-۲ تحلیل
پ-۶-۱-۳ آزمایش
پ-۶-۱-۴ تهیه مدارک
پ-۶-۱-۵ داروی مستقل
پیوست شماره ۶-۲ :
جرم مخصوص مواد ، جرم واحد حجم مصالح و …
پیوست شماره ۶-۳:
بار زنده کف انبارهای اجناس
پیوست شماره ۶-۴:
ضوابط تکمیلی محاسبه اثرات باد بر سازه ها
۶-۴-۱ کلیات
۶-۴-۲ روش دینامیکی برای تخمین نیروی باد بر سازه ساختمان های بلند و نرم
۶-۴-۳ کنترل تغییر مکان جانبی
۶-۴-۴ کنترل ارتعاش ساختمان
۶-۴-۵ جداشدن گردباده
۶-۴-۶ سایر پدیده های ارتعاشی
۶-۴-۷ نیروی باد روی سازه ها و اجزا سازه ای خاص
پیوست شماره ۶-۵ تقسیم بندی مناطق کشور برای بار برف
تغییرات اعمال شده در ویرایش جدید این کتاب:
- با توجه به گستردگی و تنوع اقلیم آب و هوایی كشور ایران، ضوابط مربوط به بار سیل، بار باران و بارهای یخ و یخ‌زدگی جوی در این ویرایش به مبحث 6 مقررات ملی ساختمان اضافه شده است.
- با توجه به فصول جدید بارگذاری اضافه شده، گروه‌بندی خطرپذیری ساختمان و همچنین ضریب اهمیت مربوط به هر نوع بارگذاری در فصل اول این مقررات منظور شده است.
- تركیبات بارگذاری مربوط به طراحی به روش‌های متفاوت با در نظر گرفتن بارهای جدید اعمالی، در فصل دوم این مقررات ارائه شده است.
- عمده‌ترین تغییر ایجاد شده در فصل مربوط به بار مرده، حذف بار مربوط به تیغه‌های جداساز فضا و انتقال آن به فصل مربوط به بارهای زنده است.
- حداقل بار طراحی جانبی خاک با توجه به شرح مصالح انباشته شده در پشت دیوار حائل اصلاح و در فصل بارهای خاک و فشار هیدرواستاتیكی اعمال شده است.
- از جمله مهمترین تغییرات اعمالی در فصل بارهای زنده در مبحث 6 مقررات ملی ساختمان عبارتست از:
- ارائه ضوابط مربوط به دیوارهای تقسیم كننده
- اصلاح ضوابط مربوط به كاهش بارهای زنده طبقات از جمله امكان كاهش بار زنده محل عبور و پارک خودروهای سواری و كاهش در بارهای زنده بام تحت شرایط خاص
- اصلاح بارهای جرثقیل
- تكمیل و بروز رسانی حداقل بارها زنده گسترده یكنواخت و بار زنده متمركز كف‌ها، بار زنده محل فرود بالگرد و تعیین یک حداقل مقدار ممكنه برای حالاتی كه بار زنده آنها در این مبحث مشخص نشده است.
- اصلاح رابطه مربوط به تعیین بار برف بام بر اساس ضریب اهمیت، ضریب برف‌گیری، ضریب شرایط دمایی و ضریب شیب
بازنگری ضوابط مربوط به بارگذاری نامتوازن، انباشتگی برف در بام‌های ترازهای پایین‌تر و متفاوت و سربار باران بر برف از جمله تغییراتی است كه در بار برف ایجاد شده است. - با توجه به گسترش صنعت بلند مرتبه‌سازی و همچنین امكان بروز طوفان‌هایی با سرعت زیاد، لزوم بازنگری ضوابط مربوط به تعیین بارهای ناشی از باد ضروری به نظر می‌رسد.
تغییرات ایجاد شده در این فصل به حدی است كه می‌توان فصل مربوط به بارهای ناشی از باد را یک فصل جدید در این مبحث به شمار آورد. - با توجه به بازنگری در ضوابط آیین نامه استاندارد 2800، كمیته تخصصی مبحث ششم تصمیم گرفت تا ضمن ارجاع ضوابط طراحی در برابر زلزله به آخرین ویرایش آیین نامه 2800 به ذكر ضوابط لرزه‌ای مهم و بیان واضح‌تر موارد ابهام آمیز در فصل 11 این مبحث بسنده كند.
- با توجه به اهمیت موضوع پدافند غیرعامل و انتشار مبحث 21 در خصوص این مطلب، بارهای ناشی از انفجار در فصل 12 ارائه گردیده است.
بودجه بندی سوالات آزمون های نظام مهندسی از مبحث ششم:
بر اساس آن چه در بودجه بندی مبحث ششم مقررات ملی ساختمان، برای آزمون های نظام مهندسی در سایت دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان وزارت مسکن تعیین شده است،
از این مبحث در رشته و گرایش های زیر سوال مطرح خواهد شد:
مبحث ششم مقررات ملی ساختمان یکی از مهم ترین مباحث آزمون عمران نظارت است که تعداد سوالات زیادی از آزمون نظام مهندسی را به خود اختصاص می دهد و به همین علت، تسلط بر مبحث ششم از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین برای تسلط بیشتر در خواندن مبحث ششم مقررات ملی ساختمان می توانید از کتاب لیبل گذاری آن استفاده نمایید.
Bonyadsite
اشتراک گذاری
