پله
طراحی و اجرای پله می بایست به گونه ای باشد که در مواقع عادی، به راحتی قابل استفاده بوده و در مواقع اضطراری ( مانند آتش سوزی ) پله ایمن و مقاوم باشد و فرو نریزد.
تعاریف مرتبط با پله
پاگرد: سطحی است که شخص، پس از پیمودن یک ردیف پله بر آن قدم می گذارد.
کف پله: به سطح بالایی پله که بر آن پا میگذارند گفته می شود.
ارتفاع پله: به فاصله ی عمودی کف های دو پله ی متوالی، ارتفاع پله میگویند.
پیشانی پله: قطعه ی عمودی میان دو کف پله ی متوالی را پیشانی پله میگویند.
گونه ی پله: سطوح بغل پله را گونه می نامند.
لب پله: به پیش آمدگی کف پله از پیشانی، لب پله نام دارد. وجود لب پله باعث بزرگتر شدن کف پله میشود.
شیار کف پله: در کف پله یک یا چند شیار در امتداد عرض پله به وجود می آورند. این شیارها به علت جلوگیری از لیز خوردن ایجاد می شوند.
ردیف پله: به مجموعه ی پله های متوالی بین دو اختلاف سطح ردیف پله می گویند. یک ردیف پله حداقل از سه پله ی متوالی تشکیل می شود.
خط مسیر پله: این خط نشان می دهد که پله از کجا شروع و به کجا ختم می شود.
خط شیب پله: به خطی گفته میشود که لبه ی پله های یک ردیف پله را به یکدیگر متصل می کند.
حجم پله: ضخامت سقف زیر یک ردیف پله را گویند.
طول راه پله: به مجموعه ی طول پله و پاگرد طول راه پله گویند.
نرده ی پله: نرده ی پله به منظور ایمنی و جلوگیری از سقوط افراد نصب میشود.
دست انداز پله: به وسیله ای گویند که بر روی نرده و به موازات خط شیب پله نصب می شود.
چشم پله: اگر فاصله ای بین دو ردیف پله باشد، به آن فاصله چشم پله می گویند.
فضای پله: به سطحی م گویند که پله ها پاگرد و چشم پله در صورت وجود اشغال می نمایند.
ارتفاع و کف پله
برای محاسبه کف و ارتفاع پله از فرمول ذیل استفاده می شود:
در رابطه مقابل ارتفاع پله و a اندازه ی کف پله میباشد.
۲h + a = ۶۳cm – ۶۴cm
عرض بله و پاگرد
اندازه ی عرض پله بستگی به محل و نوع استفاده از پله دارد. عرض پله می بایست به اندازه ای باشد که حداقل دو نفر بتوانند همزمان از پله عبور کنند. لذا عرض مناسب برای پله ۱٫۱۰ الی ۱/۲۵ متر می باشد. حداقل عرض مناسب پله در ساختمان های مسکونی ۸۰cm است، عرض پاگرد نیز برابر عرض پله در نظر گرفته می شود. در ساختمان های عمومی، حداقل عرض پله برابر ۱۲۰cm و حداقل ابعاد پاگرد نیز ۱۲۰×۱۲۰ سانتیمتر می باشد. در ساختمانها و اماکن عمومی حداکثر تعداد پله ی متوالی بین دو پاگرد از ۱۲ عدد نبایستی بیشتر باشد.
به استناد بند ۸-۳-۵-۴- مقررات ملی مبحث هشتم (ویرایش ۱۳۹۸)
پلکان ساختمان های بنایی می تواند از انواع بتن آرمه فولادی یا چوبی ساخته شود. در اجرای پلکان می بایست به الزامات زیر توجه نمود:
1. طول هر پله نباید از ۱۱۰ سانتیمتر کمتر باشد.
2. عرض قفسه پله دارای پاگرد نباید از ۲۴۰ سانتیمتر کمتر باشد.
3. عرض یا شعاع پاگرد نباید از طول پله کمتر باشد.
4. ارتفاع آزاد پلکان در تمام طول مسیر نباید از ۲۰۵ سانتیمتر کمتر باشد.
5. تعداد پله های بین دو پاگرد نباید از ۱۲ پله بیشتر باشد.
6. پهنای کف هر پله نباید از ۲۸۰ میلیمتر کمتر و ارتفاع آن باید به میزانی باشد که مجموع اندازه کف پله و دو برابر ارتفاع آن از ۶۴۰ میلیمتر بیشتر نباشد.
ارتفاع سرگیر پله
حداقل ارتفاع غیر سرگیر پله ها و پاگردهای آنها در تمام طول مسیر ۲/۵۰ متر است که از لبه هر کف پله اندازه گیری می شود.
پله فرار
بناهایی که در شش طبقه و بیشتر ساخته می شوند البته بدون حساب زیرزمین علاوه بر پله ی اصلی می بایست بنابر ضوابط اجرایی پله ی دیگری به عنوان پله ی فرار ساخته شود در ضمن حداکثر فاصله ی اشخاص تا پله ی فرار در ساختمان هایی که ساکنین دایمی آن وضعیت راه های ارتباطی ساختمان را می شناسند m ۳۵ است.
ساختمان های بلند می بایست حداقل دو راه پله ی جدا از هم داشته که تا پشت بام ادامه داشته باشد.
مقررات حفاظت ساختمان ها در برای حریق برایپلکان فرار
۱- در بناهایی که پلکان خروج، بیشتر از نیم طبقه پایین تر از تراز تخلیه خروج ادامه دارد، می بایست از استقرار یک مانع فیزیکی قابل عبور مانند در، جداکننده و…. از به اشتباه رفتن متصرفان ممانعت شود.
۲- راه پله میبایست حداقل عرضی برابر ۱۱۰ سانتیمتر باشد در صورتی که تعداد ساکنین بنا با متصرفان و استفاده کنندگان از راه پله از ۵۰ نفر کمتر ،باشند، در آن صورت عرض مفید میتواند حداقل ۹۰ سانتیمتر باشد.
3- ارتفاع راه پله تا سقف میبایست حداقل ۲۰۵ سانتیمتر باشد.
۴- حداکثر فاصله قائم بین دو پاگرد متوالی میبایست حداکثر ۳۷۰ سانتیمتر باشد.
۵ ارتفاع هر پله می بایست بین ۱۰ تا ۱۸ سانتیمتر باشد.
۶- پاخور پله می بایست حداقل ۲۸ سانتیمتر و حداکثر ۲ درصد شیب داشته باشد.
7- حداکثر اختلاف یا رواداری مجاز بین اندازه های هر دو کف یا هر دو ارتفاع متوالی، ۵ میلیمتر و در مورد تمام پله های واقع بین دو پاگرد متوالی مجموعاً ۱۰ میلیمتر باشد.
۸- استفاده از پله های مارپیچ در راههای خروجی حداکثر برای ۵ نفر مجاز است.
۹ – عرض مفید پله های مارپیچ نبایستی از ۶۰ سانتیمتر کمتر باشد.
۱۰- ارتفاع پله های مارپیچ نباید از ۲۴ سانتیمتر بیشتر باشد.
۱۱- اندازه کف یا پاخور هر پله مارپیچ در فاصله ۳۰۰ میلیمتری از باریکترین قسمت پله، نبایستی ۲۰ سانتیمتر کمتر باشد. اندازه کف پله های قوسی در فاصله ۳۰ سانتیمتری از باریکترین قسمت، می بایست حداقل ۲۸ سانتیمتر باشد.
۱۲- از بالکن با تهویه طبیعی به منظور ارتباط پلکان داخلی با واحدها استفاده می شود.
۱۳- پلکان خارجی می بایست حداقل از یک طرف ۵۰ درصد باز باشد.
۱۴- پلکان خارجی حداکثر به سه طبقه که یکی از طبقه ها طبقه تخلیه خروج میباشد، سرویس میدهد.
15- برای بناهای آپارتمانی فاصله عبوری بین در ورودی هر واحد مسکونی تا پلکان خروج می بایست حداکثر 10 متر باشد.
Bonyadsite
