معرفی رشته مکانیک و فرصت های شغلی آن
معرفی رشته مهندسی مکانیک:
یکی از مهمترین رشتههای گروه ریاضی که محبوبیت زیادی در بین داوطلبان گروه ریاضی دارد، رشته تاسیسات مکانیکی است. این رشته در کنار چالشهای زیادی که دارد از درآمد و بازار کار مناسبی نیز برخوردار است و همین موضوع نیز موجب میشود که این رشته به عنوان محبوبترین رشته دانشگاهی مابین داوطلبان گروه ریاضی در نظر گرفته شود.
در حقیقت میتوان رشته مهندسی مکانیک را بخشی از علم فیزیک دانست. در این رشته با بهره گیری از مفاهیم پایه علم فیزیک و البته قوانین ریاضی، حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آنها را بررسی میکند. قوانین ریاضی به مهندسان رشته مکانیک کمک میکند تا با توجه به نتایج تجزیه و تحلیلهای خود، طرحی جدید در زمینه صنعت و البته فنشناسی ارائه دهند.
جالب است بدانید که رشته مهندسی مکانیک با توجه به تنوع موضوعات تحت پوشش خود، یکی از جامعترین رشتههای مهندسی محسوب میشود. در واقع این رشته شامل تمام علوم و فنونی به شمار میرود که با تولید، تبدیل و استفاده از انرژی، ایجاد و تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشینآلات و به کارگیری مواد مختلف در ساخت آنها و همچنین طراحی و کنترل سیستمهای مکانیکی، حرارتی و سیالاتی مرتبط هستند.
محاسبات فنی طراحی و تهیه نقشهها، تدوین روش ساخت، مدلسازی و شبیهسازی، تولید و آزمایش تمامی ماشینآلات و تاسیسات موجود در سراسر جهان بر عهده مهندسان رشته مکانیک است و تواناییهای آنها باعث بهبود زندگی مردم دنیا میشود.
همچنین باید بدانید که فارغ تحصیلان گرایشهای مختلف مهندسی باید به نرمافزارهای تخصصی مهندسی مکانیک، زبان برنامهنویسی مانند پایتون و البته زبان انگلیسی باید تسلط کافی داشته باشند تا در بازار کار رشته مهندسی مکانیک موفق شوند.
رشته مهندسی مکانیک در حالت کلی به بررسی حرکت خودرو و عوامل موثر بر آن میپردازد. به عبارت دیگر این رشته علم تولید، تبدیل و استفاده انرژی و تبدیل انرژی به حرکت است. مهندسان مکانیک در این رشته تحصیلی نحوه طراحی و ساخت تجهیزات مختلف را یاد میگیرند.
بنیاد مهندسی ساختمان در ادامه این مقاله به گرایش ها، وظایف، بازار کار و درآمد رشته مهندسی مکانیک می پردازد.
گرایش های مهندسی مکانیک:
رشته مهندسی مکانیک دارای سه گرایش «طراحی جامدات، حرارت و سیالات، ساخت و تولید» در مقطع لیسانس است.
گرایش طراحی جامدات :
هدف از آموزش طراحی جامدات، تربیت متخصصانی است که بتوانند وظیفه طراحی مراکز تولید و اجزاء کارخانهها و مکانیزم ماشینآلات مختلف را بر عهده بگیرند. دانشجویان این رشته پس از فارغ تحصیلی میتوانند در کارخانجات مختلف نظیر خودروسازی، صنایع نفت، ذوب فلزات و صنایع غذایی و غیره استخدام شوند. علاوه بر این فارغ تحصیلان گرایش طراحی جامدات مهندسی مکانیک میتوانند در داخل یا خارج از کشور، تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی ارشد و دکتری ادامه دهند. زمینه اشتغال و بازار کار برای فارغ تحصیلان این رشته به خوبی مهیا شده است.
دروس تخصصی گرایش طراحی جامدات:
روشهای تولید و کارگاه، طراحی مکانیزمها، یاتاقان و روغنکاری، روشهای طراحیمهندسی، طراحی ماشینهای ابزار و تولید، طراحی بدنه و شاسی خودرو، طراحی ماشین به کمک کامپیوتر، ساخت به کمک کامپیوتر، رباتیک.
گرایش حرارت و سیالات :
گرایش حرارت و سیالات مهندسی مکانیک را میتوان رشته به کارگیری علوم و تکنولوژی مربوط جهت طرح و محاسبه اجزاء سیستم هایی که اساس کار آنها با توجه به تبدیل انرژی، انتقال حرارت و جرم دانست. فارغ تحصیلان رشته مهندسی مکانیک سیالات در صنایع مختلف مکانیک رشته حرارت و سیالات (نظیر مولدهای حرارتی، انتقال سیال نیروگاههای آبی، موتورهای احتراقی و…) مشغول به فعالیت خواهند شد.
دروس تخصصی گرایش حرارت و سیالات:
توربوماشین، توربین گاز و موتور جت، موتورهای احتراق داخلی، سوخت و احتراق، نیروگاه، تهویه مطبوع، سیستمهای تبرید و سردخانه، سیستمهای انتقال سیال، کنترل آلودگی محیط زیست.( بسیاری از درسهای مهندسی مکانیک در گرایشهای مختلف همراه با آزمایشگاه و کارگاه است).
گرایش ساخت و تولید:
هدف اصلی آموزش ساخت و تولید تربیت متخصصانی است که در زمینه ساخت و تولید ماشینآلات صنایع (کشاورزی، نظامی، ماشینسازی، ابزارسازی، خودروسازی و…) توانایی به کاربردن تکنولوژی مربوط به ابزارسازی، ریختهگری، جوشکاری، فرم دادن فلزات، طرح کارگاه یا کارخانههای تولیدی باشند. فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در صنایعی مانند ماشینسازی، ابزارسازی، خودروسازی، صنایع کشاورزی، صنایع هوایی و تسلیحاتی به ساخت و تولیدی ماشینآلات، طراحی کارگاه و یا کارخانه تولیدی مشغول به کار شوند. در این گرایش یادگیری کامل دروس مرتبط با ریاضی، فیزیک و مکانیک از اهمیت زیادی برخوردار است.
دروس تخصصی مجموعه ساخت و تولید:
قالب و پرس، ماشینهای کنترل عددی، اندازهگیری، تولید مخصوص، هیدرولیک و پنوماتیک.
گرایش مهندسی دریا :
یکی از گرایشهای مهندسی مکانیک که تنها در دانشگاه صنعتی شریف ارائه میگردد، مهندسی دریا (کشتیسازی) است چرا که در دانشگاههای دیگر از جمله دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه خلیج فارس و دانشگاه سیستان و بلوچستان، مهندسی دریا به عنوان یک رشته مستقل با سه گرایش مهندسی کشتیسازی ، مهندسی کشتی و دریانوردی ارائه میشود.
مواردی که در مهندسی دریا به آن پرداخته می شود شامل طراحی بدنه، استحکام بدنه، سیستمهای پیشرانه (موتور گیربکس)، پایداری کشتی در مقابل امواج کناری جانبی کشتی و طراحی مربوط به ناوبری (مسیریابی کشتی) است که این موارد در بقیه گرایش های مکانیک هم هست و مهندسی کشتیسازی این موارد را به صورت تخصصی در ارتباط با کشتی و سازههای دریایی مثل اسکلهها و سکوهای نفتی متحرک مطالعه میکند. پس میتوان گفت یک مهندس دریا، مهندس مکانیکی است که در کاربردهای دریایی مشغول به کاراست.
مهندسان مکانیک چه وظایفی را انجام میدهند؟
افرادی که به عنوان مهندسی مکانیک وارد بازار کار میشوند وظایف خاصی به عهده دارند. مهندسان مکانیک با توجه به موقعیت شغلی خود باید کارهای مختلفی را انجام دهند. البته به این نکته توجه داشته باشید که وظایف مهندسان مکانیک با توجه به گرایش آنها با سایر گرایشها متفاوت است. شما میتوانید در قسمت زیر با انواع وظایف مهندس مکانیک بیشتر آشنا شوید:
- تحقیق و توسعه محصولات (R&D)
- کنترل کیفی محصولات
- طراحی ماشینآلات مکانیکی
- توسعه و استفاده از مواد و فناوریهای جدید
- توسعه و آزمایش طراحیهای نظری
- همکاری با تیم طراحی برای ایجاد طرحها، طرحبندیها و پلانها
- مشارکت در پروژههای مهندسی مکانیک
- کنترل نحوه نصب و بهرهبرداری ایمن آسانسورها و پله برقی از لحاظ مکانیکی
- مدیریت پروژهها براساس اصول و تکنیکهای مهندسی مکانیک
- مدیریت منابع انسانی و مادی
- بهبود فرآیندهای تولید
- ساخت و تولید
- طراحی
- شناسایی مشکلات پروژهها
- نظارت بر کار هر دستگاه مکانیکی
- طراحی محصولاتی مانند موتورها، ماشینها، ابزار، کنترلها و …
- تجزیه و تحلیل مشکلات
- کنترل کفایت اطلاعات موجود در نقشههای تاسیسات مکانیکی
- توسعه سیستمهای کنترل و نظارت بر تولید
- کنترل اجرای سیستم های قطع کننده لرزهای در تاسیسات مکانیکی
- استفاده از طرحهای موجود برای ساخت نمونههای اولیه
- ایجاد و نظارت بر جدول زمانی پروژه
- کنترل نحوه اجرای عناصر سیستم جمعآوری، تصفیه یا دفع فاضلاب و تعبیه هواکش از نظر مکانیکی
- و …
مهندسان مکانیک چه کارهایی انجام می دهند؟
دانشجویان رشته مکانیک در حالی که مهارتهای تحلیلی و حل مسئله قابل استفاده در هر موقعیت مهندسی را تقویت میکنند، روی یک منطقه تمرکز میکنند تا تخصص فنی خود در این حوزه و سایر حوزههای مختلف را افزایش دهند.
رشته مهندسی مکانیک شامل موارد زیر است:
آکوستیک
هوافضا
اتوماسیون
خودرو
سیستم های خودمختار
بیوتکنولوژی
کامپوزیت ها
طراحی به کمک کامپیوتر (CAD)
سیستمهای کنترل
امنیت سایبری
طرح
انرژی
ارگونومی
سلامتی انسان
ساخت و تولید افزودنی
مکانیک
فناوری نانو
طرح تولید
رباتیک
تحلیل ساختاری
یکی از اجزای شکل دهندهی کار مهندسان مکانیک، فناوری و مجموعه ابزارهایی است که در دهه های اخیر کاملاً قدرتمند شده است. مهندسی به کمک رایانه (CAE) اصطلاحی چتری است که شامل همه چیز، از تکنیک های معمولی CAD تا ساخت به کمک کامپیوتر تا مهندسی با کمک رایانه، شامل تجزیه و تحلیل عناصر محدود (FEA) و دینامیک سیالات محاسباتی (CFD) است. این ابزارها و سایر ابزارها افق مهندسی مکانیک را بیشتر گسترش داده اند.
مهندسان مکانیک به چه مهارتهایی نیاز دارند؟
میتوان گفت اصلی ترین مورد در موفقیت آموزش مهندسی مکانیک ، علاقه به ریاضیات است. لئونارد اولر ریاضیدان بزرگ سوئیسی برای توضیح ارتباط تنگاتنگ ریاضیات با مکانیک گفته است که مکانیک بهشت ریاضیات است.
ریاضیات در مهندسی مکانیک بخصوص در گرایش حرارت و سیالات از اهمیت زیادی برخوردار است. علاوه بر این همانطور که گفتیم مهندسی مکانیک در واقع بخشی کاربردی از علم فیزیک محسوب میشود.
بنابراین تسلط به قوانین فیزیکی به خصوص در گرایش طراحی جامدات از اهمیت زیادی برخوردار است. علاوه بر علاقه و دانش کافی در ریاضی و فیزیک، دانشجویان این رشته باید دارای هوش، استعداد و قدرت تجسم خوبی نیز باشند.
دانشجویان رشته مهندسی مکانیک میتوانند با توجه علایق خود در زمینههای بسیار متنوعی مشغول به مطالعه و کار شوند. بنابراین میتوان گفت که رشته مهندسی مکانیک حتی برای دانشجویان علاقمند به کارهای تئوریک نیز رشته ایی قابل توجه است.
آنها میتوانند از فعالیت در بخشهای نظری و تئوری این رشته لذت ببرند. البته این رشته جذاب برای دانشجویان خلاق و علاقهمند به طراحی و ساخت وسایل و دستگاه های مختلف نیز بسیار جذاب است. البته به طور کلی میتوان گفت که گرایشهای مختلف مهندسی مکانیک ترکیبی از از کار تئوریک و عملی است. بنابراین دانشجویان این رشته باید دارای آمادگی لازم نظر جسمی و روانی برای کار در محیط های پرجمعیت و کارخانجات دور از شهر باشند.
ماهیت مهندسی حل مسئله است. با وجود این هستهی اصلی، مهندسی مکانیک به خلاقیت کاربردی، دستیابی به درک کار مربوط به آن، همراه با مهارت های قوی بین فردی مانند شبکه، رهبری و مدیریت تعارضات نیز نیاز دارد. ایجاد یک محصول تنها بخشی از معادله است. دانستن نحوه کار با مردم، ایده ها، داده ها و اقتصاد کاملا مهندس مکانیک می سازد.
از جمله مهارت های دیگری که خوب است داشته باشند:
- مهارت ارتباطی خوب
- سازگاری بالا
- خلاقیت
- آشنایی با نگهداری و تعمیرات خودروهای سنگین
- توانایی انجام کار تیمی
- توانایی حل مسئله و تفکر تحلیلی
- توانایی انجام کار در شرایط پر فشار
- داشتن اعتماد به نفس و انگیزه بالا
- آشنایی با نگهداری و تعمیرات تجهیزات انبارداری
- آگاهی از فرآیندهای مربوط به مهندسی مکانیک
- مسلط به زبان انگلیسی
- مسلط به ریاضی و فیزیک
- طراحی و شبیهسازی
- توانایی اولویتبندی و برنامهریزی موثر
- توانایی انطباق با جمع و فعالیت گروهی
- آشنایی با فرآیندهای شرکتهای پخش و اصول GDP و GSP
- منظم، دقیق، متعهد، پیگیر و مسئولیتپذیر
- توانایی کار با کامپیوتر و تسلط بر نرم افزارهای مرتبط
- دانش فنی و علمی بالا
شغل های مهندسی مکانیک:
یک مهندس مکانیک امکان فعالیت در صنایع مختلف را دارد. داوطلبان باید از این موضوع مطلع باشند که مهندسی مکانیک بازار کار مناسبی دارد و مهندسان مکانیک امکان فعالیت در موقعیتهای شغلی مختلفی را دارند. اکثر مهندسان مکانیک به عنوان کارشناس مهندسی مکانیک یا به عنوان طراح در صنایع مختلف فعالیت دارند. البته این بدین معنی نیست که داوطلبان تنها در این مشاغل مشغول به کار میشوند. شما میتوانید در قسمت زیر با شغل های مهندسی مکانیک بیشتر آشنا شوید:
- کارشناس مهندسی مکانیک
- طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی
- کارشناس تعمیر و نگهداری
- کنترل کیفیت
- فعالیت در صنایع خودروسازی
- فعالیت در صنایع نفت
- مهندسی آکوستیک
- طراحی
- مهندسی ساخت
- فعالیت در واحدهای شیمیایی
- فعالیت در صنایع پتروشیمی
- تحلیل
- مشاور و کارشناس فنی در شرکتهای سرمایهگذاری
- ساخت و تولید
- مهندسی حرارت
- ساخت روباتها، بازوهای مکانیکی و سیستمهای تولید
- مهندس مکانیک سیالات
- طراحی و ساخت تمامی ماشینآلات و قطعات آنها
- کارشناس تحقیق و توسعه
- ساخت ماشینآلات تغلیظ و بازیافت مواد مثل کارخانجات قند، کاغذسازی، سیمان، نساجی و …
- مهندس مکانیک خودرو
- فعالیت در صنایع هوافضا
- مهندسی خودرو
- طراحی و ساخت تجهیزات و سیستمهای انتقال و تصفیه آب، سیستمهای مکانیکی و …
- مهندسی بیومکانیک
- ساخت تجهیزات دفاعی مانند تانک، راکت و پلهای متحرک
- کارشناس ارشد مهندسی مکانیک
- کارشناس تکنولوژی ساخت و تکنسین ساخت
- نقشه کش صنعتی
- مشاوره مهندسی
- مهندسی سیالات و مهندسی محاسباتی
- طراحی و ساخت تجهیزات مکانیکی نیروگاههای اتمی، فسیلی، بادی و …
- طراحی و ساخت تاسیسات حرارتی و برودتی
- فعالیت در رایانه و الکترونیک
- شرکتهای بازرسی و نظارت امور بینالمللی
- فعالیت در تولید لوازم خانگی
- فعالیت در فناوری نانو
نرمافزارهای کاربردی مهندسی مکانیک:
مهندسان مکانیک علاوه بر مهارتها و تواناییهای مهم باید با نرمافزاری مختلط نیز آشنا باشند. نرمافزاری مهندسی زیادی وجود دارند که مهندسان مکانیک باید نحوه کار با آنها را بدانند. نرمافزارهای کاربردی مهندسی مکانیک به صورت زیر هستند:
- نرمافزار Solidworks
- نرمافزار Abaqus
- نرمافزار Ansys
- نرمافزار fluent
- نرمافزار Catia
- نرمافزار pro-engineer
- نرمافزار Working Model
- نرمافزار Marc
- نرمافزار Gambit
- نرمافزار C-Mold
- نرمافزار EdgeCAM
- نرمافزار Power shape
- نرمافزار Cosmos
- نرمافزار EES
- نرمافزار FeatureCAM
- نرمافزار NISA
- نرمافزار FEHT
- نرمافزار OpenFoam
- نرمافزار MSC Dytran
مزایا و معایب رشته مهندسی مکانیک:
داوطلبان تمامی گروههای آموزشی باید قبل از انتخاب رشته تحصیلی به تمامی نکات توجه داشته باشند. کسب اطلاعات کافی در مورد رشته تحصیلی از جنبههای زیادی برای داوطلبان مفید است. داوطلبانی که با معایب و مزایای رشته تحصیلی آشنا میشوند شانس بیشتری برای موفقیت در آن رشته دارند. به عنوان مثال داوطلبانی که به دنبال تحصیل در رشته مهندسی مکانیک هستند باید اطلاعات زیادی در مورد این رشته داشته باشند. در این بخش تعدادی از مهمترین معایب و مزایای رشته مهندسی مکانیک را به داوطلبان معرفی میکنیم تا داوطلبان با شناخت بیشتری به سراغ این رشته تحصیلی بروند. اولین و مهمترین مزایای تحصیل در رشته مهندسی مکانیک آینده مطمئن این رشته است. رشته مهندسی مکانیک یکی از رشتههای گروه ریاضی است که بازار کار بسیار مناسبی دارد. این بدین معنی است که داوطلبان با خیال راحت پس از فارغالتحصیلی میتوانند یک موقعیت شغلی مناسب برای خود پیدا کنند.
یکی دیگر از مزایای مهم رشته مهندسی مکانیک درآمد بالای این رشته است. مهندسان مکانیک از حقوق و درآمد بالایی برخوردار هستند. همین دلیل نیز موجب میشود که داوطلبان گروه ریاضی این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند. مهندسی مکانیک طیف وسیعی از موضوعات جدید را شامل میشود. این بدین معنی است که مهندسان مکانیک روزانه اطلاعات زیادی را یاد میگیرند و با توجه به دانش روز دنیا فعالیت میکنند. امکاناتی مانند شرایط مناسب برای ادامه تحصیل، وجهه اجتماعی بالا، نوآوری و محیطهای کاری هیجان انگیز از سایر مزایای رشته مهندسی مکانیک هستند. همان طور که مطالعه میکنید رشته مهندسی مکانیک مزایای زیادی دارد و همین موضوع نیز موجب انتخاب این رشته میشود. آیا این رشته معایبی نیز دارد؟ بله رشته مهندسی مکانیک با دو چالش دشوار روبهرو است. چالش اول به رقابت سخت برای قبولی در این رشته مربوط میشود و چالش دوم حجم زیاد کار است.
بازار کار مهندسی مکانیک:
افرادی که از این رشته فارغالتحصیل می شوند با کار پیدا کردن مشکل ندارند زیرا توسعه سختافزاری و مهندسی، حرکت به سمت تولید داخل و ایجاد تکنولوژی تولید تجهیزات و وسایل در داخل کشور و روی آوردن به خدمات مهندسی در داخل کشور بخاطر محدودیتهای ارزی و کاهش درآمدهای نفتی باعث شده که بازار کار این رشته داغ باشد. از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
طراحی و ساخت تمامی ماشینآلات و قطعات آنها، اعم از ماشینآلات تولیدی تمامی صنایع، لوازم خانگی و تجهیزات پزشکی.
طراحی و ساخت تجهیزات مکانیکی نیروگاههای فسیلی، اتمی، خورشیدی، بادی و آبی.
طراحی و ساخت تجهیزات و سیستمهای انتقال و تصفیه آب، سیستمهای مکانیکی و کنترلی پالایشگاهها و کارخانجات شیمیایی.
طراحی و ساخت تاسیسات حرارتی و برودتی ساختمانها و اماکن، بالابرها و آسانسورها و سیستمهای حمل و نقل.
ساخت ماشینآلات تغلیظ و بازیافت مواد مثل کارخانجات قند، کاغذسازی، سیمان، نساجی، نمک و کنسانتره .
طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی.
ساخت تجهیزات دفاعی مانند تانک، راکت، اژدر و پلهای متحرک
ساخت روباتها، بازوهای مکانیکی و سیستمهای تولید.
همچنین می تواند تحت عنوان کارشناس و مشاور فنی در بانکها، شرکتهای سرمایهگذاری و بیمه و شرکتهای بازرسی و نظارت امور بینالمللی هم مشغول به کار شود. همینطور در تحلیل و طراحی خودرو، در طراحی و ساخت ماشینهای ابزار و حتی در تدوین و تولید برنامههای کامپیوتری هم میتواند فعالیت بکند.
درآمد و حقوق مهندسی مکانیک:
حقوقی که مهندسین مکانیک دریافت میکنند در بخشهای خصوصی بسیار متفاوت است هر شرکتی با توجه به هدفی که دنبال میکند و نوع پروژه که تعریف می کند، دستمزد متفاوتی را برای افراد مشخص میکند که این دستمزد اصولا ارتباط با سابقه کار، میزان تحصیلات و توانایی افراد دارد.
شما علاقه مندان به رشته مکانیک بعد از گرفتن مدرک تحصیلی برای دریافت پروانه اشتغال به کار بعد از سه سال می توانید در آزمون های نظام مهندسی شرکت کنید و پروانه ی خود را دریافت کنید، مسلما برای قبولی در آزمون نیاز به منابع کامل و جامع دارید که می توانید همه ی کتابهایی را که نیاز دارید در سایت ما پیدا کنید.
برای دریافت پکیج ها روی تصاویر کلیک کنید…
اشتراک گذاری
