کتاب دستیار مهندسان مجری و ناظر (۱)

از عقد قرارداد تا اجرای فنداسیون

کتاب دستیار مهندسان مجری و ناظر (۱) 

مهندسین مجری و ناظر پروژه‌های ساختمانی، همیشه ممکن است توضیحات و امور خاصی را که مربوط به هر یک از بخش‌های متنوع از یک پروژه ساختمانی می‌شود نیاز داشته باشند تا مانند یک جعبه ابزار همراه خود داشته باشند، این کتاب می‌تواند به همین صورت چنین ابزاری را در اختیار مهندسین نجری و ناظر قرار دهد.

این مجموعه سه جلدی بعنوان دستیار مهندسان مجری و ناظر در اجرا و نظارت ساختمان‌های فولادی و بتنی ‌می‌باشد و کلیه مراحل ساخت و ساز را از تخریب تا تحویل با توضیحات کامل و تصاویر مختلف بصورت مبسوط تشریح کرده است.

در جلد اول به تشریح و ارائه نکات مراحل اولیه اجرای ساختمان « از عقد قرارداد تا پایان اجرای فنداسیون » پرداخته شده است. در این جلد، شرح و توضیح فصول با عناوین زیر ارائه شده است :

• آشنایی به نمونه انواع قراردادهای اجرای ساختمان
• گزیده شرح وظایف، اختیارات، تعهدات و مسئولیت‌های عوامل کنترل و اجرای ساختمان 
• ایمنی درکارگاه، شناخت انواع تابلوها و علائم تصویری
• شروع به کار عملیات ساختمانی و ارائه گزارشات مرحله‌ای کنترل ساختمان
• تخریب، پی کنی، گودبرداری و ماشین آلات مرتبط
• نقشه‌برداری اجرایی در ساختمان و آشنایی مختصر با لوازم نقشه‌برداری
• سازه‌های نگهبان و انواع آن
• آماده سازی بستر پی
• اجرای فندانسیون 

فهرست مطالب

فصل اول / آشنایی با نمونه‌های انواع قراردادهای اجرای ساختمان 

نمونه قرارداد شماره ۱

( با مصالح) برگرفته از مبحث دوم مقررات ملی ساختمان

نمونه قرارداد شماره ۲

(بدون مصالح یا اجرتی ) برگرفته از مبحث دوم مقررات ملی ساختمان

نمونه قرارداد شماره ۳

( پیمان مدیریت) برگرفته از مبحث دوم مقررات ملی ساختمان

نمونه قرارداد تألیفی پیشنهادی شماره ۴

(پیمان مدیریت)

نمونه قرارداد تألیفی پیشنهادی شماره ۵

(دستمزدی اجرای فنداسیون تا پایان اسکلت بتنی)

نمونه قرارداد تألیفی پیشنهادی شماره ۶

(دستمزدی از پی‌کنی تا پایان سفت‌کاری) ۴۱

فصل دوم / گزيده شرح وظايف، اختيارات، تعهدات و مسئوليت‌های عوامل كنترل‌کننده و مجری ساختمان

۱- مجری
۲- ناظر
۳- صاحب‌کار (مالک یا کارفرما)
جمع‌بندی

فصل سوم / ايمنی در كارگاه و شناخت انواع تابلوها و علائم تصويری  

۳-۱-نکات عمومی ایمنی در کارگاه
۳-۲-مجوزهای خاص و اقدامات قبل از اجرای کار (اولین گام‌ها در شروع پروژه)
۳-۳-مسئولیت ایمنی، بهداشت کار و حفاظت محیط زیست
۳-۴-ایمنی عابران و مجاوران کارگاه ساختمانی
۳-۵-جلوگیری از سقوط افراد
۳-۶-وسایل گرم‌کننده موقت
۳-۷-برشکاری و جوشکاری با گاز و برق
۳-۸-وسایل و تجهیزات اطفاء حریق
۳-۹-بهداشت کار، محیط زیست، تسهیلات بهداشتی و رفاهی
۳-۱۰-آب آشامیدنی
۳-۱۱-سرویس‌های بهداشتی
۳-۱۲-محل‌های تعویض لباس (رختکن)
۳-۱۳-غذاخوری، محل اقامت و استراحت کارگران
۳-۱۴-نور و روشنایی
۳-۱۵-تهویه
۳-۱۶-کمک‌های اولیه
۳-۱۷-کلاه ایمنی
۳-۱۸-حمایل بند کامل بدن و طناب مهار
۳-۱۹-عینک ایمنی و سپر محافظ صورت
۳-۲۰-ماسک تنفسی حفاظتی

۳-۲۱-کفش و پوتین ایمنی
۳-۲۲-چکمه و نیم چکمه لاستیکی
۳-۲۳-دستکش حفاظتی
۳-۲۴-لباس کار
۳-۲۵-گوشی حفاظتی
۳-۲۶-جلیقه نجات
۳-۲۷-گتر حفاظتی
۳-۲۸-جان پناه و نرده حفاظتی موقت
۳-۲۹-پاره‌ای از موارد ایمنی مربوط به وسایل، تجهیزات و ماشین‌آلات ساختمانی برگرفته از مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان ایران
۳-۳۰-برخی موارد ایمنی مربوط به دستگاه‌ها و وسایل موتوری بالابر، برگرفته از مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان ایران
۳-۳۱-آيين‌نامه مصوب ایمنی کار با ماشین‌آلات عمرانی
۳-۳۲-مقررات عمومی آيين‌نامه ایمنی کار
۳-۳۳-مقررات اختصاصی آيين‌نامه ایمنی کار
۳-۳۴-موارد ایمنی مربوط به وسایل دسترسی برگرفته از مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان ایران

۳-۳۵-بشکه
۳-۳۶-داربست
۳-۳۷-نردبان
۳-۳۸-نکات ایمنی ضمن خاکبرداری و پی‌کنی
۳-۳۹-عملیات مقدماتی و گودبرداری
۳-۴۰-اصول کلی ایمنی در گودبرداری و حفاری
۳-۴۱-راههای ورود و خروج به محل گودبرداری و حفاری

۲-۳-آيين‌نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه‌ها 

۲-۱- ساختمان
۲-۲-روشنایی
۲-۳-تهویه و حرارت
۲-۴-جلوگیری از آتش‌سوزی و مبارزه با حریق
۲-۵-ماشین‌آلات، پوشش و حفاظت ماشین‌آلات
۲-۶-وسایل الکتریکی
۲-۷-آب آشامیدنی
۲-۸-وسایل استحفاظی فردی
۲-۹-برداشتی ازمقررات حفاظتی ساختمان کارگاههای وزارت کار
۲-۱۰-کارگاههای صنعتی ساختمان و محل کار

بخش ۱–

عوامل اطمینان
بخش ۲-

کف‌سازی
بخش ۳ –

نرده‌ها
۲-۱۱-نکاتی دیگر از آيين‌نامه حفاظتی کارگاه‌هاي ساختمانی
۲-۱۲-صاحب‌کار در کارگاه ساختمانی
۲-۱۳-تعریف کارفرما در کارگاه ساختمانی
۲-۱۴-تعریف مهندس ناظر

۲-۱۵-تعریف حادثه ناشی از کار
۲-۱۶-تعریف شخص ذیصلاح
۲-۱۷-سایر مقررات در آيين‌نامه حفاظتی کارگاه‌ها
۲-۱۸-حفاظت عمومی هنگام انجام عملیات گودبرداری
۲-۱۹-رعایت نکات ایمنی در حفر چاه
۲-۲۰-مقدمات ایمنی حفر چاه
۲-۲۱-رعایت نکات ایمنی در عملیات حفر چاه
۲-۲۲-سایر نکات مربوط به حفاری چاهها و مجاری آب و فاضلاب
۲-۲۳-ایمنی درکارهای بتنی
۲-۲۴-مروری بر نکات ایمنی در کار قالب‌بندی اجزای بتنی
۲-۲۵-مروری بر نکات ایمنی در آرماتوربندی
۲-۲۶-ایمنی در کار با دستگاه بتن پاش
۲-۲۷-ایمنی در کار با ویبراتور
۲-۲۸-ایمنی در کارهای متفرقه بتن‌ریزی
۲-۲۹-ایمنی در برپا کردن اسکلت فلزی
۲-۳۰-مروری بر نکات ایمنی نصب قطعات
۲-۳۱-مروری بر نکات ایمنی در عملیات جوشکاری

تابلوها و علائم تصویری ایمنی در ساختمان‌ها و کارگاه‌هابرگرفته از مبحث ۲۰ مقررات ملی ساختمان ایران (علائم و تابلوها)

۱- علائم تصویری بازدارنده
۲- علائم تصویری هشداردهنده
۳- علائم تصویری الزام‌کننده
۴- علائم تصویری آگاه‌کننده نسبت به شرایط ایمن
۵- علائم خروج اضطراری و مسیرهای فرار
۶- علائم مکمل برای نشان دادن جهت خروج اضطراری
۷- علائم تصویری مربوط به کمک‌هاي اولیه
۸- علائم تصویری مربوط به تجهیزات اطفای حریق
۹- علائم مکمل جهت‌دار برای دسترسی به وسائل اطفای حریق

فصل چهارم / شروع به كار عمليات ساختمانی و ارائه گزارشات مرحله‌ای كنترل ساختمان 

۴-۱-مقدمه
۴-۲-اقدامات و تمهیدات لازم قبل از شروع عملیات ساختمان
۴-۳-پلان موقعیت:
۴-۴توضیحاتی تکمیلی پیرامون کاربرد پلان موقعیت جهت بررسی اولیه پروژه
الف) موقعیت ساختمان در زمین
ب) موقعیت ساختمان در شهرک
ج) موقعیت زمین در محله و منطقه
د) موقعیت زمین در شهر، استان و کشور
۴-۵-استقرار ساختمان در زمین (موقعیت زمین نسبت به خیابان یا کوچه)
۴-۶-حالت‌های۰ قرارگیری ساختمان نسبت به زمین

۴-۷-پاره‌ای از توصیه‌های فنی ارائه گزارشات مرحله‌ای کنترل و نظارت ساختمان
۴-۸-خلاصه اطلاعات فنی مورد نیاز ساختمان دردست احداث، قبل از تهیه و تسلیم گزارش اتمام مرحله سازه اسکلت فولادی یا سازه بتن‌آرمه
۴-۹-خلاصه اطلاعات فنی مورد نیاز ساختمان دردست احداث قبل از تسلیم گزارش اتمام مرحله سقف و سفت‌کاری دیواره‌های داخلی و محیطی سازه

فصل پنجم / تخريب، پي‌كنی، گودبرداری و ماشين‌آلات مرتبط 

۵-۱-نکات مربوط به کلیات عملیات خاکی
۵-۲-عملیات خاکبرداری
۵-۳-تعریف
۵-۴-حفاظت و حراست تأسیسات موجود
۵-۵-برداشت خاکهای فرسوده و یا نباتی سطحی
۵-۶-خاکبرداری
۵-۷-گودبرداری
۵-۸-کلیات پی‌کنی و گودبرداری
۵-۹-خاکبرداری در زمینهای لجنی
۵-۱۰-خاکبرداری در زمینهای سنگی
۵-۱۱-حفاظت بدنه پی‌ها و گودها
۵-۱۲-خاکریزی
۵-۱۳-مصالح خاکریزی
۵-۱۴-سطح خطر گودبرداری
۵-۱۵-گودبرداری (حفر طبقات زیرزمین و پی‌کنی ساختمان‌ها)
۵-۱۶-موادی از قانون مسئولیت مدنی
۵-۱۷-موادی از قانون کار
۵-۱۸-تخریب و نکات فنی مربوط به آن
۵-۱۹-مروری بر نکات ایمنی در کارهای مقدماتی تخریب
۵-۲۰-سایر ضوابط و الزامات فنی مربوط به تخریب
۵-۲۱-پر کردن چاهها، قنوات و قطع اشجار
۵-۲۲-تخریب کف و سقف
۵-۲۳-تخریب دیوارها
۵-۲۴-تخریب سازه‌هاي بتنی
۵-۲۵-تخریب سازه‌هاي فولادی
۵-۲۶-تخریب دودکش‌هاي بلند صنعتی وسازه‌هاي مشابه
۵-۲۷-مصالح و ضایعات

فصل ششم / نقشه‌برداری اجرایی در ساختمان و آشنایی مختصر با لوازم نقشه‌برداری 

۶-۱-معرفی لوازم و وسایل ساده نقشه‌برداری
۶-۲-خصوصیات وسایل ساده
الف- نوارهای اندازه‌گيری، مترهای غلطان و دیستومترها(Tape)
۶-۳-شلنگ تراز
۶-۴-ژالون (Range-pole)

۶-۵-شاقول
۶-۶-ابزار نقاط پیکتاژ و Bench mark
۶-۷-شیب سنج‌های ساده (Abney hand leve)
۶-۸-قطب نما (Compass)‌‌
هـ- گونیاهای شکاف دار، آیینه‌ای و منشوری (Squares)
۶-۹-انواع ترازو کاربرد آنها
۶-۱۰-تراز لوله‌ای با استقرار شیب‌سنج (تراز دستی معمولی)
۶-۱۱-تراز نبشی
۶-۱۲-تراز بنایی: (Brick layer level)
۶-۱۳-معرفی وخصوصیات دوربین‌های رایج نقشه‌برداری
۱-ترازیاب‌ها (Levels)
۲-ترازیاب اپتیکی (قسمت‌ها و طریقه تراز نمودن آن و خطای کولیماسیون): (Optical Levels)
۳-ترازیاب‌هاي اپتیک الکترونیکی (Digital Level)
۴-ترازیاب‌هاي لیزری (Automatic Laser Level)
۵-ترازیاب‌هاي لیزری با استفاده از detector
۶-زاویه‌یاب‌ها (Theodolites)

۲-۱۳-زاویه‌یاب اپتیکی و اجزای آن  

۲-۱-دوربین تلسکوپ Telescope
۲-۲-آلیداد: Alidad (نگهدارنده تلسکوپ)
۲-۳-نقاله‌های افقی و قائم (لمب‌ها) (Limb
۲-۴-ترازها
۲-۵-انواع شاقول‌ها در دوربین تئودولیت
۲-۶-پایه
۲-۷-پیچ‌های کنترل حرکت‌های جزئی و کلی به همراه قفل‌های حرکتی
۲-۸-آیینه
۲-۹-قابلیت‌های ساده هندسی دوربین‌ها
۱- استفاده از ترازیاب برای اندازه‌گيری فاصله افقی در ساختمان
۱-۱-مستقر کردن ترازیاب (ایستگاه گذاری)
۱-۲-طرز استقرار ترازیاب بر روی یک نقطه مشخص
۱-۳-تراز کردن ترازیاب
۱-۴-شاخص (MIR)

۲- اندازه‌گيري فاصله افقی با استفاده از دوربین زاویه‌یاب (استادیمتری) (Stadimetry)
۳- نحوه محاسبه اختلاف ارتفاع نقطه پای دوربین تئودولیت تا نقطه پای شاخص
۴- طرز اندازه‌گيري یک زاویه افقی با استفاده از دوربین زاویه‌یاب (تئودولیت)
۴-۱-قرائت زاویه افقی به روش کوپل (زوج)
۴-۲-موارد کاربرد روش‌ها و تجهیزات اولیه نقشه‌برداری در صنعت ساختمان
۴-۳-پیاده کردن نقشه و هدف آن
۴-۴-آشنایی با پیدا کردن بَرهای ساختمان
۴-۵-پیاده کردن اضلاع زوایا و قوس‌ها
۴-۶-پیاده کردن قوس ساده با استفاده از گونیای مساحی
۴-۷-روش کار پیاده کردن قوس دایره به کمک گونیای مسّاحی

۴-۸-روش کار محاسبه مرکز قوس در ۳ نقطه دلخواه با استفاده از گونیای مساحی
۵- روش اجرایی پیاده کردن زاویه با متر
۵-۱-پیاده کردن زاویه ۹۰ درجه (عمود) با متر (روش ۳-۴-۵)
۵-۲-روش پیاده کردن زاویه نامشخص (روش تانژانت)
۵-۳-دوربين توتال استیشن

فصل هفتم / سازه‌های نگهبان و انواع آن 

۷-۱-شرح روش‌های ایجاد پایدارسازی گودها
۷-۲-عمق پی‌کنی
۷-۳-هدف:
۷-۴-آماده‌سازی و تسطیح
۷-۵-گودبرداری از منظر مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان ایران
۷-۶-ارزیابی خطر گود
۷-۷-سازه‌هاي نگهبان در مبحث ۷ مقررات ملی ساختمان ایران
۷-۸-انواع سازه‌های نگهبان
۷-۹-دیوارهای با عملکرد وزنی
۷-۱۰-دیواهای سپرگونه
۷-۱۱-خاک مسلح
۷-۱۲-میل مهاری و میخکوبی
۷-۱۳-دیوار زیرزمین
الف) دیوارهای مستقل
ب) دیوارهای متصل

۷-۱۴-انواع روش‌های پایدار‌سازی گود و سازه‌های نگهبان در گودبرداری
۱. روش مهار‌سازی (Nailing soil)
۲. روش دوخت به پشت (Tie Back)
۳. روش دیوارۀ دیافراگمی
۴. روش مهار متقابل
۵. روش اجرای شمع
۶. روش سپر کوبی
۷. روش خرپایی
روش اجرای سازه‌هاي نگهبان خرپایی
اجرای صورت‌بندی کلی خرپاها
بتن‌ریزی شمع‌ها و فنداسیون‌ها
روش اجرای شیب پایدار
برچیدن سازه نگهبان
توصیه‌های مهم سازمان آتش‌نشانی

فصل هشتم / آماده‌سازی بستر پی 

۸-۱-انواع زمین‌ها از نظر نوع خاک به جهت آماده‌سازی بستر پی
۸-۲-موقعیت ساختگاه
۸-۳-خاک بستر ساختگاه

۸-۴-بستر دسترسی
۸-۵-بستر ماسه‌ای
۸-۶-بستر دج
۸-۷-بستر رسی
۸-۸-بستر سنگی
۸-۹-بستر مخلوط
۸-۱۰-بستر بي‌فایده
۸-۱۱-نکات قبل از اجرای مگر، در ایجاد بستر پی
۸-۱۲-نکات حین اجرای مگر
۸-۱۳-نکات بعد از اجرای مگر

فصل نهم / اجرای فنداسيون 

۹-۱-پی‌های ساختمانی و انواع آن
۹-۲-تعریف پی (شالوده یا فنداسیون)
۹-۳-انواع پی از نظر مصالح مصرفی
-۴-بتن مگر (تنظیف یا کم مایه)
۹-۵-انواع پی از نظر سیستم ساخت
الف) پی‌هاي سطحی
ب- پی‌های نواری یک طرفه و دو طرفه متعامد
۹-۶-انواع پی‌های گسترده
۹-۷-مروری بر نکات اجرایی و نظارتی مربوط به اجرای مراحل مختلف فنداسیون
۹-۱۰-تواتر نمونه‌برداری از آرماتورها
۹-۱۱-مکتوبات و هماهنگی‌هاي اجراو نظارت در کنترل فنداسیون
۹-۱۲-ثبت و ضبط اسناد نظارتی و مکتوبات وتهیه دفتر کارگاهی بازدیدها
۹-۱۳-آماده‌سازی محل بتن‌ریزی طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان
۹-۱۴-جمع‌بندی و خلاصه نکات بتن‌ریزی طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان
۹-۱۵-جداول تبدیل مقاومت نمونه‌هاي اخذ شده از بتن، طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان
۹-۱۶-علایم اختصاری

پيوست‌ها / پيوست و اطلاعات ضروری همراه بــا مهندس
جدولهای مورد نیاز
منتخب پروفیلهای فولادی
میلگرد
منابع و ماخذ کتاب دستیار مهندسان مجری و ناظر (۱) از عقد قرارداد تا اجرای فنداسیون