معرفی مبحث سوم مقررات ملی ساختمان

وجود تاسیسات برقی و مکانیکی در اکثر ساختمان های امروزی، به کار بردن مصالح قابل اشتعال، گسترش شبکه های انرژی همچون برق و گاز و استفاده از تجهیزات گوناگون باعث شده تا شاهد رشد چشمگیر احتمال آتش سوزی در ساختمان ها باشیم و
به همین علت توجه به موضوع حفاظت ساختمان ها در برابر آتش سوزی، امری الزامی و اجتناب ناپذیر شده است.

در کتاب مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، تامین ایمنی لازم در راستای حفظ جان انسان ها بیشتر از هر امر دیگر ساخت و ساز مورد توجه قرار گرفته است. که در این مقاله قصد داریم به معرفی مختصر از مبحث سوم مقررات ملی ساختمان بپردازیم.

مبحث سوم مقررات ملی ساختمان:

نام کتاب: حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق

تهیه کننده: دفتر مقررات ملی ساختمان

سال آخرین ویرایش: 1395

تعداد صفحات: 214

عناوین:

فصل اول: کلیات

• تعاریف
• علایم اختصاری
• هدف و دامنه کاربرد
• عملکرد انتظارات

فصل دوم: تقسیم‌بندی تصرف‌های ساختمانی

صفحات ۱۹ الی ۲۷ صفحات بسیار مهمی هستند که در قسمت‌های بعدی کتاب به این تصرف‌ها اشاره شده و بایستی برای پیدا کردن تصرف مورد نظر مدام به این صفحات مراجعه نمود. بنابراین پیشنهاد می‌شود بوسیله لیبل‌گذاری این صفحات شاخص شوند تا دسترسی به این صفحات به سرعت انجام گیرد.

فصل سوم: دسته‌بندی انواع ساختارها

در این فصل بعد از توضیح دسته‌بندی ساختارها که بر پایه نوع مصالح و مقاومت اجزای ساختمانی در برابر آتش استوار است، جدول الزامات درجه‌بندی مقاومت در برابر آتش برای اجزای ساختمان و جدول الزامات درجه مقاومت دیوارهای خارجی در برابر آتش براساس فاصله مجزاسازی حریق عنوان شده است. بخش دسته‌بندی ساختارها بسیار مهم است.

فصل چهارم: محدودیت‌های ارتفاع و مساحت ساختمان‌ها

• محدودیت های کلی مساحت و ارتفاع
• ساختمان های بدون محدودیت مساحت
• مقررات در برخی شرایط خاص

مقررات این فصل برای کنترل ارتفاع و مساحت تمام ساختمان‌هایی که از این پس ساخته می‌شوند و یا ساختمان‌های موجود که قسمتی به آن‌ها اضافه می‌شود، به کار می‌رود. محدودیت ابعاد، برحسب نوع ساختار و تصرف ساختمان متفاوت است.

فصل پنجم: سیستم‌های کشف و اعلام حریق

• نقشه ها و مدارک فنی
• مکان های الزامی برای نصب سیستم های کشف و اعلام حریق
• ضوابط تکمیلی ساختمان های بلند
• مرکز کنترل یا اتاق فرمان
• طراحی ضوابط
• زون بندی (منطقه بندی)

این سیستم‌ها برای آگاهی سریع و به موقع از خطر آتش‌سوزی مؤثر بوده و با بهره‌برداری از آن‌ها می‌توان پیش از آنکه محیط به شرایط بحرانی برسد، فرصت لازم را برای عملیات اطفای حریق فراهم آورد. انواع مکان‌های لازم برای نصب این سیستم‌ها در تصرف‌های مختلف در این فصل بیان شده است.

فصل ششم: راه‌های خروج از بنا و فرار از حریق

• چگونگی قرارگرفتن راه های خروج
• ضوابط اختصاصی دیگر فضاهای تاسیساتی و خدماتی
• فرار اضطراری و نجات

با توجه به ضوابط این فصل هر ساختمانی که پس از ابلاغ این مقررات ساخته شود یا مورد بازسازی و تعمیرات کلی قرار گیرد باید مطابق این مبحث به راه‌های خروج اصولی، کافی و بدون مانع مجهز گردد تا در بروز حریق در آن، خرج یا فرار به هنگام همه متصرفان به راحتی میسر شود. بنابراین مطالبی که مرتبط با راه دسترس خروج، در این فصل قرار دارد و مطالب آن نسبتا طولانی است و نیاز به مطالعه دقیق دارد.

فصل هفتم: الزامات واکنش در برابر آتش برای مصالح، نازک‌کاری‌های داخلی نما

برای جلوگیری از گسترش حریق در ساختمان، مصالح نازک‌کاری و نما باید سطح الزامات بیان شده در این بخش از مقررات را از نظر خطرپذیری در برابر آتش تأمین نمایند. روش طبقه‌بندی مصالح از نظر واکنش در برابر آتش و محدودیت استفاده از آن‌ها در تصرف‌ها و فضاهای مختلف، در این فصل ارائه شده است.

فصل هشتم: مقاومت در برابر آتش

در این فصل الزامات مقاومت اجزای ساختمانی در برابر آتش، به گونه‌ای که از گسترش آتش‌سوزی از محل وقوع به فضاهای مجاور و یا از یک ساختمان به ساختمان‌های مجاور جلوگیری شود، بیان شده است.

فصل نهم: سیستم‌های اطفاء حریق و کنترل دود

• شبکه های لوله آب آتشنشانی
• دوربندهای پلکان محافظت شده در برابر دود
• راهکار تنظیم فشار برای محافظت شفت آسانسور در برابر دود

در فصل نهم الزامات مربوط به سیستم‌های اطفاء حریق و کنترل دود و موارد الزامی تجهیز ساختمان به این سیستم‌ها بیان شده است. مطالب مربوط به خاموش‌کننده دستی، شبکه بارنده خودکار، دوربندهای پلکان محافظت شده در برابر دود، درهای مقاوم در برابر آتش و … در این بخش جای دارند.

فصل دهم: ضوابط اختصاصی ساختمان‌های بلندمرتبه

برای ساختمان‌های بلندمرتبه در این فصل ضوابطی علاوه بر سایر الزامات فصل‌های قبل، عنوان شده است.

فصل یازدهم: ضوابط فضاها و ساختمان‌های خاص

• سیستم های ایمنی در برابر آتش
• ضوابط فضاها و ساختمان های خاص
• الزامات اختصاصی پارکینگ اتومبیل های سبک

مطالب مربوط به محافظت از آتریوم‌ها، ساختمان‌های عمیق و پارکینگ اتومبیل‌های سبک در این فصل کوتاه بیان شده‌اند.

فصل دوازدهم: ضوابط اختصاصی دسترسی نیروهای آتش‌نشانی

• حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان بر حسب عرض معابر
• محل استقرار خودروی امدادی

در فصل آخر مبحث سوم مقررات ملی ساختمان الزامات مربوط به دسترسی آتش‌نشانی ارائه شده است.

پیوست ۱: نظامات اداری

پیوست ۲: اطلاعات کلی در خصوص طبقه‌بندی مصالح از نظر واکنش در برابر آتش

تغییرات اعمال شده در ویرایش جدید:

بعضی اصلاحات مورد نیاز در ویرایش های قبلی مانند رفع اشکالات، تعدیل سطح الزامات، اضافه شدن گزینه های طراحی و شفاف سازی کردن برخی بندها در ویرایش جدید صورت گرفته است.

به علاوه هماهنگی های بیشتری با کمیته های تخصصی سایر مباحث از حیث فنی و واژه شناسی انجام شده.

یکی از پیشرفت های قابل توجه در این ویرایش، دسته بندی قوانین مصالح نازک کاری و نما از جهت مقابله در برابر احتراق و تعیین الزامات کاربردی برای آن هاست.

هم چنین این موضوع برای مصالح فوم پلیمری نیز اعمال شده و ضوابط آن ها هم به طور جدا بیان شده است.

بودجه بندی سوالات آزمون های نظام مهندسی از مبحث سوم مقررات ملی ساختمان:

طبق آن چه در بودجه بندی مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، برای آزمون های نظام مهندسی در سایت دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان وزارت مسکن ثبت شده است،
از این مبحث در رشته و گرایش های زیر سوال مطرح خواهد شد:

• رشته عمران (اجرا)
• رشته تاسیسات مکانیکی (طراحی)
• رشته تاسیسات مکانیکی (نظارت)
• رشته تاسیسات برقی (طراحی)
• رشته تاسیسات برقی (نظارت)
• رشته معماری (نظارت)
• رشته معماری (اجرا)
• رشته معماری (طراحی)

بر اساس مبحث سوم مقررات ملی ساختمان از آن جا که در هر ساختمانی باید تمامی پیش بینی ها و تمهیدات لازم در راستای برقراری ایمنی ساکنان و متصرفان در مقابله با حریق فراهم باشد، ضروری است طراحی و اجرای ساختمان ها طوری صورت گیرد که با توجه به نوع کاربری، ابعاد و تعداد طبقات، به میزان مناسبی در مقابل حریق مقاوم باشد. این امر باعث می شود تا از گسترش یافتن حریق به سایر فضاها یا ساختمان های مجاور جلوگیری شود.

برای اینکه خواندن مبحث به این مهمی برای شما داوطلبان عزیز آسان تر شود به شما پیشنهاد می کنیم مبحث سوم را به صورت لیبل گذاری تهیه بفرمایید.

بنیاد مهندسی ساختمان

Bonyadsite