معرفی مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان

با توجه به اهمیت مواد و مصالح و فرآورده‌های ساختمانی در صنعت ساختمان و تولیدات جدید که با هدف مصرف انرژی کمتر، آلایندگی کمتر، دوام بیشتر و در راستای توسعه پایدار پایه‌گذاری شده‌اند، کمیته مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان را در پروژه‌ای (اکثر آئین‌نامه‌ها و دستورالمل‌های کشورهای پیشرفته و در حال توسعه جهان را) مطالعه و بررسی نموده و در انتها شیوه بین‌المللی ISO برای فصل‌بندی مبحث پنجم مقررات ملی جدید را انتخاب نموده است.

هدف از تدوین مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان ارائه مشخصات فنی مواد، مصالح و فرآورده‌های ساختمانی به منظور تأمین ایمنی، بهداشت، دوام، حفاظت محیط زیست و صرفه اقتصادی در ساختمان است.

در ادامه بنیاد مهندسی ساختمان به معرفی اجمالی مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان می پردازد.

مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان:

نام کتاب:مصالح و فرآورده های ساختمانی

تهیه کننده: دفتر مقررات ملی ساختمان

سال آخرین ویرایش: 1396

تعداد صفحات: 284

عناوین:

• فصل اول: کلیات

• فصل دوم: سیمان هیدرولیکی: سیمان پرتلند به ۵ نوع دسته‌بندی می‎شود. خصوصیات سیمان‌های دیگر از جمله سیمان آمیخته، پوزولانی، پرتلند آهکی، بنایی، سفید، پرتلند رنگی و … نیز در این فصل بیان شده است.

• فصل سوم: آهک و فرآورده‌های آن: در این فصل بعد از تعریف آهک ساختمانی به انواع مختلف آهک‌ها اشاره شده است.

• فصل چهارم: گچ و فرآورده‌های آن: فصل چهارم به گچ و فرآورده‌های آن اختصاص یافته است و جدول انواع گچ ساختمانی در صفحه ۲۲ نیز باید همراه با بندهای این فصل مطالعه شود.

• فصل پنجم: ملات‌های ساختمانی: ملات‌ها از نظر گیرش و سخت شدن به ملات‌های هوایی و آبی دسته‌بندی می‌شوند. دسته‌بندی دیگر ملات‌ها از نظر مواد چسبانندگی می‌باشد.

• فصل ششم: سنگ‌های ساختمانی: انواع سنگ‌های ساختمانی که در نما و پوشش کف استفاده می‎شود در این بخش معرفی شده و ویژگی‌های آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.

• فصل هفتم: سنگدانه‌ها: دسته‌بندی سنگدانه‌ها از نظر اندازه و چگالی، ویژگی‌ها، ایمنی و بهداشت و … در این فصل شرح داده شده است.

• فصل هشتم: کاشی سرامیکی: کاشی را می‌توان از جنبه‌های مختلف دسته‌بندی کرد که بعد از توضیح آن‌ها در این مبحث، به ویژگی‌ها، آزمایش‌های استاندارد، و … پرداخته شده است.

• فصل نهم: فرآورده‌های سفالی و آجرها: آجر، فرآورده‌ای ساختمانی است که در گونه‌های مختلف تولید می‎شود. در این فصل به بررسی دسته‌بندی و بررسی آجر برحسب مواد خام پرداخته شده است.
• فصل دهم: فرآورده‌های سیمانی: این فرآورده‌ها محصولاتی هستند که ماده چسباننده آن‌ها یکی از انواع سیمان‌های گفته شده در فصل سیمان(فصل دوم ) است. بتن از مهم‌ترین فرآورده‌های سیمان می‌باشد که در این فصل توضیحاتی درباره انواع بتن عنوان شده است. علاوه بر بتن و افزودنی‌های آن، انواع بلوک‌های سیمانی، موزائیک، ملات‌های آماده، ورق‌های سیمانی الیاف‌دار هم در این فصل از مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان توضیح داده شده است.
• فصل یازدهم: قیر و قطران: دو کاربرد مهم قیر که عبارتند از غیرقابل نفوذ بودن در برابر آب و چسبنده بودن، باعث شده که از قیر در صنعت ساختمان‌سازی استفاده‌های زیادی شود.
• فصل دوازدهم: عایق‌های رطوبتی: عایق‌های رطوبتی مواد و مصالحی هستند که برای جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت، در ساختمان استفاده می‌شوند و به ۳ نوع اصلی دسته‌بندی می‌شوند.
• فصل سیزدهم: عایق‌های حرارتی؛ عایق‌های حرارتی مواد و مصالحی هستند که برای کاهش انتقال حرارت به کار می‌روند. دسته‌بندی این عایق‌ها تغییرات قابل توجهی در ویرایش جدید مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان داشته و از این نظر حائز اهمیت می‌باشند.
• فصل چهاردهم: شیشه؛ شیشه از مواد مصنوعی غیرفلزی و غیرآلی محسوب می‌شود. انواع شیشه‌ها در این فصل توضیح داده شده‌اند.
• فصل پانزدهم: یراق آلات ساختمانی؛ این فصل کاملا جدید بوده و به متعلقات و لوازمی گفته می‌شود که به درها، پنجره‌ها، بازشوها و مانند این‌ها نصب می‌‌شوند.
• فصل شانزدهم: رنگ و پوشش‌های ساختمانی؛ به منظور زیبایی و حفاظت اجزای ساختمانی از رنگ‌ها و پوشش‌ها استفاده می‌شود که به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند.
• فصل هفدهم: پلیمرهای ساختمانی؛ در این فصل علاوه بر مطالعه بندهای موجود، جدول ۵-۱۷-۱ نیز با دقت مطالعه شود چرا که سوالات متعددی از این جدول در آزمون دوره‌های گذشته مطرح شده است.
• فصل هجدهم: چوب و فرآورده‌های آن؛ چوبی که در ساختمان استفاده می‎شود، به یکی از صورت‌های طبیعی، اشباع شده، اصلاح شده، لایه‌ای یا چند سازه‌ای است، که در این مبحث به ویژگی‌ها، آزمایش‌های استاندارد، و … مربوط به چوب ساختمانی پرداخته شده است.
• فصل نوزدهم: آهن، فرآورده‌های آهنی و مصالح جوشکاری؛ آهن خالص کاربرد ساختمانی ندارد، اما آلیاژ آن به صورت انواع فولاد و چدن از پرمصرف‌ترین مصالح فلزی آهنی در ساختمان‌سازی محسوب می‌شوند.
• فصل بیستم: فلزات غیر آهنی؛ عمده‌ترین فلزهای غیرآهنی مورد مصرف در ساختمان عبارتند از: آلومینیوم، مس، سرب، روی و قلع. این فصل از فصل‌های پر سوال مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان محسوب می‌شود که در دوره‌های مختلف از آن سوالاتی مطرح شده است.
• فصل بیست و یکم: نانومواد؛ در این فصل توضیحاتی درباره نانوماده و فناوری نانو ارائه شده است و سپس مواردی که با استفاده از این فناوری در ساختمان‌سازی کاربردی هستند، معرفی شده‌اند.

• پیوست ۱: مصالح نوین؛ در این پیوست که در ویرایش جدید مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان بصورت کامل جایگزین پیوست ۱ ویرایش قبلی شده است و به معرفی تعدادی از نانوموادها می‌پردازد. توصیه می‌شود حتما مطالعه شده چرا که احتمال طرح سوال از بخش مصالح نوین وجود دارد.
• پیوست ۲: استانداردهای مرجع؛ این پیوست که بخش قابل توجهی از حجم مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان را به خود اختصاص داده است، شامل فهرست استانداردهای ملی که در فصل‌های مختلف مبحث پنجم به آن‌ها ارجاع شده، می‌باشد.
• پیوست ۳: واژه نامه

تغییرات جدید مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان:

• ترتیب ارائه فصول مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان کاملاً تغییر یافته و بر اساس دستورالعمل ISO منظم گردیده است.
• فصول جدیدی نظیر یراق آلات ساختمانی، فلزات غیر آهنی، مصالح نوین و واژه‌نامه به مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان اضافه گردید.
• تولیدات جدید و استاندارد شده در هر یک از مصالح ساختمانی در فصول مربوطه گنجانیده شد.
• جداول اخذ شده از استانداردهای ایران که در ویرایش چهارم مبحث پنجم در متن قرار گرفته بود حذف گردید.
  * این جداول عمدتاً در فصول سیمان و فرآورده‌های سیمانی، ملات‌ها، بتن‌ها، افزودنی‌های بتن، سنگدانه‌ها، آجرها و بلوک‌های سفالی، کاشی، سنگ‌های ساختمانی، آهک، گچ و فلزات قرار داشت.
•  عنوان آخرین استانداردهای تدوین شده سازمان ملی استاندارد ایران در پیوست 2 آورده شده است.
• مصالح ویژه تأسیسات الکتریکی، مکانیکی، بهداشتی و ویژه حریق با توافق با رؤسای کمیته‌های تخصصی مباحث مربوطه به آن مباحث منتقل گردید.
• در پیوست 1 تحت عنوان مصالح نوین به مواد جدید نانویی نظیر رنگ‌های نانویی، شیشه‌های نانویی و شیشه‌های جدید با خواص گوناگون، کاربرد فناوری نانو در مصالح ساختمانی نظیر سیمان، گچ، سرامیک، چوب، قیر، کاشی و محصولات جدید نانویی مانند نانوسیلیس و نانو تیتانیم اشاره گردیده است.
  * در این پیوست همچنین به مصالح در کاربرد صفحات روکش‌دار گچی، عایق‌های حرارتی مرکب، میراگرها، ژئوسینتتیک‌ها پرداخته شده است.

همه ی فصل‌های مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان مهم بوده و قابلیت طرح سوال را دارد پس لازم است تمامی فصل‌ها مطالعه شوند. بنیاد مهندسی ساختمان برای مطالعه ی بهتر و مفید تر و همچنین صرفه جویی در زمان آزمون نظام مهندسی شما، پیشنهاد می کند که مبحث پنجم لیبل گذاری مقررات ملی ساختمان را تهیه نمایید.

بنیاد مهندسی ساختمان

Bonyadsite